+ پس از خواندن داستان، در صورت تمایل، نظر و تفسیر خود را از طریق بخش "پیام‌ها و نظرات" در پایین صفحه، ارسال نمائید.


           اى برادر قصه چون پيمانه‌‏اى است             معنى اندر وى مثال دانه‌‏اى است‏

          دانهء معنى بگيرد مرد عقل                       ننگرد پيمانه را گر گشت نقل‏

          ماجراى بلبل و گل گوش دار                       گر چه گفتى نيست آن جا آشكار

              كودكان افسانه‌ها مي‌آورند                    درج در افسانه‌شان بس سر و پند      

              هزل‌ها گويند در افسانه‌ها                     گنج مي‌جو در همه ويرانه‌ها

              هزل تعليم است آن را جد شنو              تو مشو بر ظاهر هزلش گرو

              هر جدي هزل است پيش هازلان            هزل‌ها جد است پيش عاقلان

              عاقلي گر خاك گيرد زر شود                   جاهل ار زر برد خاكستر شود

    سخن گفتن به زبان حال و فهم كردن آن‏

            ماجراى شمع با پروانه نيز                     بشنو و معنى گزين كن اى عزيز

            گر چه گفتى نيست سر گفت هست      هين ببالا پر مپر چون جغد پست‏

            گفت در شطرنج كاين خانه‏ء رخ است       گفت خانه از كجاش آمد بدست‏؟

            خانه را بخريد يا ميراث يافت؟                 فرخ آن كس كاو سوى معنى شتافت‏

            گفت نحوى: زيد عمرواً قد ضرب              گفت چونش كرد بى‏جرمى ادب‏؟

            عمرو را جرمش چه بد كان زيد خام         بى‌‏گنه او را بزد همچون غلام‏؟

            گفت اين پيمانهء معنى بود                   گندمى بستان كه پيمانه است رد

            زيد و عمرو از بهر اعراب است ساز           گر دروغ است آن تو با اعراب ساز

            گفت نه من آن ندانم عمرو را                 زيد چون زد بى‏گناه و بى‏خطا؟

            گفت از ناچار و لاغى بر گشود                عمرو يك واو فزون دزديده بود

            زيد واقف گشت دزدش را بزد                  چون كه از حد برد او را حد سزد

                                              _________

            با تو بى‌‏لب اين زمان من نو به نو              رازهاى كهنه گويم مى‌‏شنو

خوشتر آن باشد که سر دلبران                 گفته آيد در حديث ديگران

            بشنويد اي دوستان اين داستان                خود حقيقت نقد حال ماست آن

دفتر چهارم، بیت 2657

      قصهء آن زن كه طفل او بر سر ناودان خزيد و خطر افتادن بود و …‏
 
         يك زنى آمد به پيش مرتضى                    گفت شد بر ناودان طفلى مرا
         گرش مى‏خوانم نمى‏آيد به دست               ور هلم ترسم كه افتد او به پست‏
         نيست عاقل تا كه دريابد چو ما                  گر بگويم كز خطر سوى من آ
         هم اشارت را نمى‏داند به دست                ور بداند نشنود اين هم بد است‏
         بس نمودم شير و پستان را بدو                او همى‏گرداند از من چشم و رو
         از براى حق شماييد اى مهان                   دستگير اين جهان و آن جهان‏
         زود درمان كن كه مى‏لرزد دلم                  كه به درد از ميوه‏ى دل بگسلم‏
         گفت طفلى را بر آور هم به بام                 تا ببيند جنس خود را آن غلام‏
         سوى جنس آيد سبك ز آن ناودان             جنس بر جنس است عاشق جاودان‏
         زن چنان كرد و چو ديد آن طفل او            جنس خود خوش خوش بدو آورد رو
         سوى بام آمد ز متن ناودان                     جاذب هر جنس را هم جنس دان‏
         غژغژان آمد به سوى طفل طفل               وارهيد او از فتادن سوى سفل‏
         ز آن بود جنس بشر پيغمبران                  تا به جنسيت رهند از ناودان‏
         پس بشر فرمود خود را مثلكم                  تا به جنس آييد و كم گرديد گم‏
         ز انكه جنسيت عجايب جاذبى است         جاذبش جنس است هر جا طالبى است

دفتر دوم، ابیات 2094 الی 2104

 

     تملّق كردن ديوانه جالينوس را و ترسيدن جالينوس‏
            

            گفت جالينوس با اصحاب خود                   مر مرا تا آن فلان دارو دهد
         پس بدو گفت آن يكى اى ذو فنون                 اين دوا خواهند از بهر جنون‏
         دور از عقل تو اين ديگر مگو                         گفت در من كرد يك ديوانه رو
         ساعتى در روى من خوش بنگريد                 چشمكم زد آستين من دريد
         گر نه جنسيت بدى در من از او                    كى رخ آوردى به من آن زشت رو
         گر نديدى جنس خود كى آمدى                   كى به غير جنس خود را بر زدى‏
         چون دو كس بر هم زند بى‏هيچ شك             در ميانشان هست قدر مشترك‏
         كى پرد مرغى مگر با جنس خود                  صحبت ناجنس گور است و لحد

      سبب پريدن و چريدن مرغى با مرغى كه جنس او نبود

 

          آن حكيمى گفت ديدم هم تكى                  در بيابان زاغ را با لكلكى‏
          در عجب ماندم بجستم حالشان                 تا چه قدر مشترك يابم نشان‏
          چون شدم نزديك، من حيران و دنگ             خود بديدم هر دوان بودند لنگ‏
 

                                         --------------

دفتر اول، بيت 1925

 


نظرات دوستان:

» برای نوشتن نظرتان درباره داستان یا هر موضوع مرتبط با این جلسه، به قسمت "پیامها و نظرات" در همین صفحه(پایین‌) مراجعه کنید.