.: آشنایی با جلسات شرح مثنوی :.


 

ثبت‌نام در خبـرنامه

 

برای عضویت در خبرنامه، آدرس دقیق ایمیل خود را در کادر زیر وارد کرده و دکمهٔ عضویت را کلیک کنید:

ایمیل شما:

در کمتر از یک دقیقه ایمیلی از طرف سایت گوگل برایتان فرستاده می‌شود که باید لینکی که در آن هست را کلیک کنید تا عضویت شما تأیید(ثبت) شود. بدین ترتیب در لیست خبرنامهٔ سایت قرار می‌گیرید و هرگونه خبر جدید و اطلاعات جلسهٔ آنلاین یا هر برنامهٔ تازه‌ای که ارائه شود، از طریق ایمیل‌تان به اطلاعتان خواهد رسید.

» اگر ایمیلی از طرف گوگل دریافت نکنید بدین معنی است که آدرس ایمیل خود را صحیح وارد نکرده‌اید.

» پس از ثبت عضویت، آدرس ایمیل Panevis.Newsletter@Gmail.com را به بخش Contacts سرویس ایمیل خود اضافه(Add) نمائید. در غیر اینصورت ممکن است ایمیل‌های خبرنامه را دریافت ننمایید.


لوگوی جلسات

 
 

نظرسنجی


پیـوندها

تازه‌ترین خبرنامه آرشیو آنلاین جلسات شرح مثنوی معنوی
 سفارش DVD آرشیو جلسات شرح مثنوی
راهنمای جامع برنامهٔ Paltalk
صفحهٔ جلسات شرح مثنوی در facebook
سایت محمدجعفر مصفا

 
کلوب مثنوی معنوی مولانا
معرفی کتاب، CD ، مقاله، سایت و وبلاگ
 
کتابخانه شعر
رادیو حافظ

رادیو سعدی
رادیو مولانا
کتاب‌های صوتی خودشناسی

 لغتنامه فارسی به فارسی
 
صفحه اصلی کل جلسات (مولانا، حافظ، سعدی ...)
 

آرشیو صوتی و متن
 
بروی کلمهٔ "مثنوی معنوی" کلیک کنید:


پادکست جلسات شرح مثنوی معنوی مولانا

بروی تصویر iPod کلیک کنید:



سفارش DVD تمامی جلسات برگزار شدهٔ شرح مثنوی

بروی تصویر DVD کلیک کنید:



اهدای کمک به برنامه‌ها

بروی کلمهٔ Donate کلیک کرده و توضیحات را بخوانید:


تماس با ما

برای ارتباط با تیم گردانندهٔ جلسات، پیام خود را به آدرس زیر ایمیل نمایید:

کلوب جلسات شرح مثنوی در سایت facebook :


جستجو

در متن داستان‌ها و غزلیات


Share
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

<---- برای شنیدن توضیحات مربوط به جلسات آنلاین شرح مثنوی و غزلیات مولانا بر روی دکمهٔ پخش کنار صفحه کلیک کنید
 


 

 

 

   

» معرفی: این وبلاگ جهت مدیریت جلسات اینترنتی(تله‌کنفرانس) شرح و تفسیر داستانهای مثنوی معنوی مولانا و نیز شرح غزلیات شمس تبریزی(دیوان شمس) است. این جلسات از سال 2003 میلادی بصورت Online در سرویس‌های مخصوص تله‌کنفرانس مانند Paltalk ، Yahoo Messenger ، inSpeak ، FarToFar و Woozab برگزار می‌شد و علاقمندان از ایران، اروپا، امریکا، کانادا، استرالیا، هندوستان، روسیه و کشورهای دیگر بشکل Online حضور می‌یافتند. آرشیو تمامی جلسات برگزار شده بصورت صوتی (mp3) و نیز متن (pdf) در صفحهٔ آرشیو قرار دارد و می‌توانید بصورت رایگان آنها را دانلود نموده و استفاده نمایید.

   در ماه مارس سال 2008 بعلت ضعیف شدن شدید خط اینترنت در ایران برگزاری این جلسات بصورت Online برای مدتی متوقف شد و بمدتی برنامه‌ها بشکل ارسال خبرنامه ارائه گردید و چندین جلسه بصورت Offline برگزار شد. اما از جلسه 101 به بعد، برنامه‌ها دوباره بشکل Online برگزار می‌شوند. بدین شکل که: ابتدا در خبرنامه جلسات عضو می‌شوید، سپس هر هفته یا هر ده روز یکبار به ایمیل شما خبرنامه فرستاده می‌شود و در این خبرنامه، توضیحات، دستور کار و برنامهٔ جلسهٔ آنلاین، روز و زمان برگزاری جلسه و نحوهٔ شرکت در جلسهٔ آنلاین همه آورده می‌شود. نمونهٔ خبرنامه‌های ارسال شده برای اعضاء را در صفحهٔ تازه‌ترین خبرنامه(در قسمت آرشیو آن) می‌توانید ببینید.


»
عضویت در خبرنامه: بنابراین جهت استفاده و ارتباط با این برنامه‌ها، لازم است در خبرنامه(Newsletter) عضو شوید: جهت عضویت، در سمت راست این صفحه، در قسمت خبرنامه،  یا در کادر پایین، آدرس email خود را بدقت وارد نمایید، و آنگاه دکمهٔ "عضویت" را کلیک نمایید:
 
ایمیل دقیق شما:


سپس در کمتر از یک دقیقه ایمیلی از طرف سایت گوگل برایتان فرستاده می‌شود که باید لینکی که در آن هست را کلیک کنید تا عضویت شما تأیید(ثبت) شود.(اگر ایمیلی از طرف گوگل دریافت نکنید بدین معنی است که آدرس ایمیل خود را صحیح وارد نکرده‌اید.) بدین ترتیب در لیست خبرنامهٔ سایت قرار می‌گیرید و هرگونه خبر جدید و جلسه آنلاین یا هر برنامهٔ تازه‌ای که ارائه شود، از طریق پست الکترونیکتان به اطلاعتان خواهد رسید.
 

  پس از تأیید ایمیل عضویت در خبرنامه، لازم است برای اینکه مطمئن شوید ایمیل‌های خبرنامه در فولدر Spam ، Bulk یا Junk ایمیل‌تان نرود، آدرس ایمیل Panevis.Newsletter@Gmail.com را به بخش Contacts سرویس ایمیل خود اضافه(Add) نمایید.
 
توجه: عضویت به روش فوق، بصورت اتوماتیک است و توسط سایت گوگل انجام می‌شود. اگر نمی‌توانید بوسیله روش فوق عضو شوید، می‌توانید یک ایمیل با موضوع Molana Newsletter به آدرس Panevis.Newsletter@Gmail.com ارسال نمایید تا شما را عضو کنیم.

   خبرنامه‌ها معمولاًً هر دو هفته یکبار، چهارشنبه یا پنجشنبه،‌ و با عنوان Newsletter از طرف Panevis به ایمیل شما ارسال می‌شود. چنانچه آنها را در فولدر Inbox خود دریافت نمی‌کنید، فولدر Spam ، Bulk یا Junk خود را چک نمایید.
نمونهٔ خبرنامه‌های ارسال شده برای اعضاء را در صفحهٔ تازه‌ترین خبرنامه(در قسمت آرشیو آن) می‌توانید ببینید.
 
» آرشیو جلسات برگزار شده: اعضای جدید، حتماْ فایل صدای جلسات گذشته (بخصوص جلسهٔ اول تا دوازدهم) را گوش دهند. مباحث این جلسات بهم مرتبطند. آرشیو فایل‌های صوتی جلسات گذشته همراه با متن اشعار مورد شرح و تفسیر، در صفحهٔ آرشیو آمده است. به صفحهٔ آرشیو مراجعه نموده  و فایل‌ها را دانلود نمائید و بوسیله هر گوشی مبایل، mp3 player یا هر دستگاه و برنامه پخش‌کننده mp3 می‌توانید از فایل‌های صوتی استفاده نمائید. DVD کامل آرشیو را نیز می‌توانید از طریق صفحهٔ آرشیو سفارش دهید.
 
 
توصیه: از بخش "پیوندها" در ستون سمت راست صفحه حتماً دیدن کنید. همچنین اطلاعات مفید زیادی دربارهٔ این جلسات در ستون سمت راست همین صفحه آورده شده است.

 
 
 
 

 
>---------------========--------------<
 
توضیحات کلی دربارهٔ استفاده از برنامه‌ها: بروی دکمهٔ پخش صدا کلیک کنید.
 
 

      فایل‌های صوتی هر جلسه، چند روز بعد از برگزاری آن، در صفحهٔ مخصوص آن جلسه و نیز در صفحهٔ آرشیو قرار داده می‌شوند.
 
>-----------===============================================----------<

 

جلسهٔ چهلم:

  
   دوستان تازه‌وارد، قبل از شرکت در جلسات آنلاین، فایل‌های جلسات ابتدایی و نیز صفحهٔ مقدمهٔ جلسات را گوش دهند و بخوانند.
 
 
مهم: جلسات در برنامهٔ Paltalk برگزار می‌گردد. راهنمای جامع برنامهٔ پالتاک را با کلیک بروی اینجــا می‌توانید بخوانید. اگر قبلاً برنامه پالتاک را نصب کرده بودید، لازم است آن را دوباره دانلود و نصب کنید. این برنامه update شده است.
 

--------


»
برنامهٔ این جلسه:     (داستان روستایی و شهری) بخش دوم - این داستان در سه جلسه شرح شده است.

    
 ادامه شرح و تفسیر داستان "فريفتن روستايى شهرى را و به دعوت خواندن به لابه و الحاح بسيار" از  دفتر سوم مثنوی معنوی، بيت 236 به بعد
   

      + متن حکایات‌ مورد بررسی در این جلسه در ادامه آمده است.


»
شنیدن و دانلود فایل‌های صوتی این جلسه:


      با مراجعه به صفحهٔ آرشیو می‌توانید فایل‌های صوتی این جلسه را دانلود کنید. -> صفحهٔ آرشیو

 


» متن داستان این جلسه:

     + پس از خواندن داستان، در صورت تمایل، نظر و تفسیر خود را از طریق بخش "پیام‌ها و نظرات" در پایین صفحه، ارسال نمائید.
 

دفتر سوم، بيت 236 به بعد

 

فريفتن روستايى شهرى را و به دعوت خواندن به لابه و الحاح بسيار

 

اى برادر بود اندر ما مضى                                       شهريى با روستايى آشنا

روستايى چون سوى شهر آمدى                             خرگه اندر كوى آن شهرى زدى‏

دو مه و سه ماه مهمانش بدى                                بر دكان او و بر خوانش بدى‏

هر حوايج را كه بوديش آن زمان                               راست كردى مرد شهرى رايگان‏

رو به شهرى كرد و گفت اى خواجه تو                        هيچ مى‏نايى سوى ده فرجه جو

اللَّه اللَّه جمله فرزندان بيار                                     كاين زمان گلشن است و نوبهار

يا به تابستان بيا وقت ثمر                                      تا ببندم خدمتت را من كمر

خيل و فرزندان و قومت را بيار                                  در ده ما باش سه ماه و چهار

كه بهاران خطه‏ى ده خوش بود                                كشت زار و لاله‏ى دل كش بود

وعده دادى شهرى او را دفع حال                              تا بر آمد بعد وعده هشت سال‏

او به هر سالى همى‏گفتى كه كى                          عزم خواهى كرد كامد ماه دى‏

او بهانه ساختى كامسالمان                                   از فلان خطه بيامد ميهمان‏

سال ديگر گر توانم وارهيد                                       از مهمات آن طرف خواهم دويد

گفت هستند آن عيالم منتظر                                  بهر فرزندان تو اى اهل بر

باز هر سالى چو لكلك آمدى                                   تا مقيم قبهء شهرى شدى‏

خواجه هر سالى ز زر و مال خويش                          خرج او كردى گشادى بال خويش‏

آخرين كرت سه ماه آن پهلوان                                 خوان نهادش بامدادان و شبان‏

از خجالت باز گفت او خواجه را                                 چند وعده چند بفريبى مرا

گفت خواجه جسم و جانم وصل‌جوست                     ليك هر تحويل اندر حكم هوست‏

آدمى چون كشتى است و بادبان                            تا كى آرد باد را آن بادران‏

باز سوگندان بدادش كاى كريم                                گير فرزندان بيا بنگر نعيم‏

دست او بگرفت سه كرت به عهد                             كالله الله زو بيا بنماى جهد

بعد ده سال و به هر سالى چنين                            لابه‏ها و وعده‏هاى شكرين‏

كودكان خواجه گفتند اى پدر                                   ماه و ابر و سايه هم دارد سفر

حقها بر وى تو ثابت كرده‏اى                                    رنجها در كار او بس برده‏اى‏

او همى‏خواهد كه بعضى حق آن                             واگزارد چون شوى تو ميهمان‏

بس وصيت كرد ما را او نهان                                    كه كشيدش سوى ده لابه‏كنان‏

گفت حق است اين ولى اى سيبويه                        اتق من شر من أحسنت اليه‏

دوستى تخم دم آخر بود                                        ترسم از وحشت كه آن فاسد شود

صحبتى باشد چو شمشير قطوع                             همچو دى در بوستان و در زروع‏

صحبتى باشد چو فصل نو بهار                                زو عمارتها و دخل بى‏شمار

حزم آن باشد كه ظن بد برى                                   تا گريزى و شوى از بد برى‏

روى صحرا هست هموار و فراخ                                هر قدم دامى است كم ران اوستاخ‏(گستاخ، بي پروا)

آن بز كوهى دود كه دام كو                                      چون بتازد دامش افتد در گلو

آن كه مى‏گفتى كه كو اينك ببين                             دشت مى‏ديدى نمى‏ديدى كمين‏

بى‏كمين و دام و صياد اى عيار                                 دنبه كى باشد ميان كشت‏زار

آن كه گستاخ آمدند اندر زمين                                 استخوان و كله‏هاشان را ببين‏

چون به گورستان روى اى مرتضى                            استخوانشان را بپرس از ما مضى‏

تا به ظاهر بينى آن مستان كور                               چون فرو رفتند در چاه غرور

چشم اگر دارى تو كورانه ميا                                   ور ندارى چشم دست آور عصا

آن عصاى حزم و استدلال را                                    چون ندارى ديد مى‏كن پيشوا

ور عصاى حزم و استدلال نيست                              بى‏عصا كش بر سر هر ره مه‏ايست‏

گام ز آن سان نه كه نابينا نهد                                 تا كه پا از چاه و از سگ وارهد

لرزلرزان و به ترس و احتياط                                     مى‏نهد پا تا نيفتد در خباط (مهلکه khobaat)

اى زدودى جسته در نارى شده                               لقمه جسته لقمه‏ى مارى شده

....

هر طرف غولى همى‏خواند ترا                                 كاى برادر راه خواهى هين بيا

رهنمايم همرهت باشم رفيق                                 من قلاووزم در اين راه دقيق‏

نى قلاووز است و نى ره داند او                               يوسفا كم رو سوى آن گرگ خو

حزم اين باشد كه نفريبد ترا                                    چرب و نوش و دامهاى اين سرا

كه نه چربش دارد و نى نوش او                               سحر خواند مى‏دمد در گوش او

كه بيا مهمان ما اى روشنى                                   خانه آن تست و تو آن منى‏

حزم آن باشد كه گويى تخمه‏ام (بسيار خورده‌ام)        يا سقيمم(بيمار) خستهء اين دخمه‏ام‏

يا سرم درد است درد سر ببر                                  يا مرا خوانده ست آن خالو پسر

ز انكه يك نوشت دهد با نيشها                               كه بكارد در تو نوشش ريشها

زر اگر پنجاه اگر شصتت دهد                                   ماهيا او گوشت در شستت دهد

گر دهد، خود كى دهد آن پر حيل                             جوز پوسيده ست گفتار دغل‏

ژغژغ آن عقل و مغزت را برد                                    صد هزاران عقل را يك نشمرد

يار تو خورجين تست و كيسه‏ات                              گر تو رامينى مجو جز ويسه‏ات‏

ويسه و معشوق تو هم ذات توست                          وين برونيها همه آفات تو

حزم آن باشد كه چون دعوت كنند                            تو نگويى مست و خواهان منند

دعوت ايشان صفير مرغ دان                                    كه كند صياد در مكمن نهان‏

مرغ مرده پيش بنهاده كه اين                                  مى‏كند اين بانگ و آواز و حنين‏

مرغ پندارد كه جنس اوست او                                 جمع آيد، بردردشان پوست او

جز مگر مرغى كه حزمش داد حق                            تا نگردد گيج آن دانه و ملق(چاپلوسي)

هست بى‏حزمى پشيمانى يقين                            بشنو اين افسانه را در شرح اين‏‏

....

 

بقيهء داستان رفتن خواجه به دعوت روستايى سوى ده‏

 

شد ز حد، هين باز گرد اى يار گرد                            روستايى، خواجه را بين خانه بر

قصهء اهل سبا يك گوشه نه                                   آن بگو كان خواجه چون آمد به ده‏

روستايى در تملق شيوه كرد                                  تا كه حزم خواجه را كاليوه(گيج) كرد

از پيام اندر پيام او خيره شد                                    تا زلال حزم خواجه تيره شد

هم از اينجا كودكانش در پسند                                نرتع و نلعب به شادى مى‏زدند

همچو يوسف كش ز تقدير عجب                             نرتع و نلعب ببرد از ظل آب‏

آن نه بازى بلكه جان‏بازى است آن                           حيله و مكر و دغاسازى است آن‏

هر چه از يارت جدا اندازد آن                                    مشنو آن را كان زيان دارد زيان‏

گر بود آن سود صد در صد مگير                                بهر زر مگسل ز گنجور اى فقير

 

دعوت باز بطان را از آب به صحرا

 

باز گويد بط را كز آب خيز                                         تا ببينى دشتها را قند ريز

بط عاقل گويدش اى باز دور                                     آب ما را حصن و امن است و سرور

ديو چون باز آمد اى بطان شتاب                              هين به بيرون كم رويد از حصن آب‏

باز را گويند رو رو باز گرد                                         از سر ما دست‏دار اى پاىمرد

حصن ما را قند و قندستان ترا                                  من نخواهم هديه‏ات بستان ترا

چون كه جان باشد نيايد لوت كم                             چون كه لشكر هست كم نايد علم‏

خواجهء حازم بسى عذر آوريد                                 بس بهانه كرد با ديو مريد

گفت اين دم كارها دارم مهم                                   گر بيايم آن نگردد منتظم‏

شاه كارى ناز كم فرموده است                                ز انتظارم شاه شب نغنوده است‏

من نيازم ترك امر شاه كرد                                      من نتانم شد بر شه روى زرد

هر صباح و هر مسا سرهنگ خاص                           مى‏رسد از من همى‏جويد مناص‏

تو روا دارى كه آيم سوى ده                                    تا در ابرو افكند سلطان گره‏

 

بعد از آن درمان خشمش چون كنم                          زنده خود را زين مگر مدفون كنم‏

زين نمط او صد بهانه باز گفت                                  حيله‏ها با حكم حق نفتاد جفت‏

گر شود ذرات عالم حيله پيچ                                   با قضاى آسمان هيچند هيچ‏

چون گريزد اين زمين از آسمان                                چون كند او خويش را از وى نهان‏

هر چه آيد ز آسمان سوى زمين                              نى مفر دارد نه چاره نى كمين‏

چون قضا آهنگ نارنجات كرد                                   روستايى شهريى را مات كرد

با هزاران حزم خواجه مات شد                                ز آن سفر در معرض آفات شد

اعتمادش بر ثبات خويش بود                                  گر چه كه بد نيم سيلش در ربود

چون قضا بيرون كند از چرخ سر                                عاقلان گردند جمله كور و كر

...

روان شدن خواجه به سوى ده‏

 

خواجه در كار آمد و تجهيز ساخت                             مرغ عزمش سوى ده اشتاب تاخت‏

اهل و فرزندان سفر را ساختند                                رخت را بر گاو عزم انداختند

شادمانان و شتابان سوى ده                                  كه برى خورديم از ده، مژده ده‏

مقصد ما را چراگاه خوش است                                يار ما آن جا كريم و دل كش است‏

با هزاران آرزومان خوانده است                                بهر ما غرس كرم بنشانده است‏

ما ذخيره‏ى ده زمستان دراز                                    از بر او سوى شهر آريم باز

بلكه باغ ايثار راه ما كند                                         در ميان جان خودمان جا كند

عجلوا أصحابنا كي تربحوا                                       عقل مى‏گفت از درون لا تفرحوا

شاد از وى شو مشو از غير وى                               او بهار است و دگرها ماه دى‏

هر چه غير اوست استدراج توست                           گر چه تخت و ملك توست و تاج توست‏

شاد از غم شو كه غم دام لقاست                           اندر اين ره سوى پستى ارتقاست‏

غم يكى گنج است و رنج تو چو كان                         ليك كى درگيرد اين در كودكان‏

كودكان چون نام بازى بشنوند                                 جمله با خر گور هم تگ مى‏دوند

اى خران كور اين سو دامهاست                               در كمين اين سوى خون آشامهاست‏

تيرها پران كمان پنهان ز غيب                                  بر جوانى مى‏رسد صد تير شيب‏

گام در صحراى دل بايد نهاد                                     ز انكه در صحراى گل نبود گشاد

ايمن آباد است دل اى دوستان                                چشمه‏ها و گلستان در گلستان‏

عج إلى القلب و سر يا ساريه                                 فيه أشجار و عين جاريه‏

ده مرو ده مرد را احمق كند                                     عقل را بى‏نور و بى‏رونق كند

ده چه باشد شيخ واصل ناشده                               دست در تقليد و حجت در زده‏

پيش شهر عقل كلى اين حواس                              چون خران چشم بسته در خراس‏

بهر حق اين را رها كن يك نفس                               تا خر خواجه بجنباند جرس‏

 

رفتن خواجه و قومش به سوى ده‏

 

خواجه و بچگان جهازى ساختند                              بر ستوران جانب ده تاختند

شادمانه سوى صحرا راندند                                    سافروا كى تغنموا برخواندند

كز سفرها ماه، كيخسرو شود                                 بى‏سفرها ماه، كى خسرو شود

از سفر بيدق شود فرزين راد                                   وز سفر يابيد يوسف صد مراد

روز روى از آفتابى سوختند                                     شب ز اختر راه مى‏آموختند

خوب گشته پيش ايشان راه زشت                           از نشاط ده شده ره چون بهشت‏

تلخ از شيرين لبان خوش مى‏شود                           خار از گلزار دل كش مى‏شود

حنظل از معشوق خرما مى‏شود                              خانه از همخانه صحرا مى‏شود

اى بسا از نازنينان خار كش                                    بر اميد گل‏عذار ماه‏وش‏

اى بسا حمال گشته پشت ريش                             از براى دل بر مه روى خويش‏

كرده آهنگر جمال خود سياه                                    تا كه شب آيد ببوسد روى ماه‏

خواجه تا شب بر دكانى چار ميخ                             ز انكه سروى در دلش كردست بيخ‏

تاجرى دريا و خشكى مى‏رود                                  آن به مهر خانه‏شينى مى‏دود

هر كه را با مرده سودايى بود                                  بر اميد زنده سيمايى بود

آن دروگر روى آورده به چوب                                     بر اميد خدمت مه روى خوب‏

بر اميد زنده‏اى كن اجتهاد                                       كاو نگردد بعد روزى دو جماد

مونسى مگزين خسى را از خسى                          عاريت باشد در او آن مونسى‏

كان خوشى در قلبها عاريتى است                          زير زينت مايه بى‏زينتى است‏

زر ز روى قلب در كان مى‏رود                                   سوى آن كان رو تو هم كان مى‏رود

نور از ديوار تا خور مى‏رود                                       تو بدان خور رو كه در خور مى‏رود

زين سپس بستان تو آب از آسمان                          چون نديدى تو وفا در ناودان‏

زر گمان بردند بسته در گره                                     مى‏شتابيدند مغروران به ده‏

همچنين خندان و رقصان مى‏شدند                          سوى آن دولاب چرخى مى‏زدند

چون همى‏ديدند مرغى مى‏پريد                              جانب ده صبر جامه مى‏دريد

هر كه مى‏آمد ز ده از سوى او                                 بوسه مى‏دادند خوش بر روى او

كه تو روى يار ما را ديده‏اى                                      پس تو جان را جان و ما را ديده‏اى‏

 

نواختن مجنون آن سگ را كه مقيم كوى ليلى بود

 

همچو مجنون كاو سگى را مى‏نواخت                                   بوسه‏اش مى‏داد و پيشش مى‏گداخت‏

گرد او مى‏گشت خاضع در طواف                                          هم جلاب شكرش مى‏داد صاف‏

بو الفضولى گفت اى مجنون خام                                         اين چه شيد است اين كه مى‏آرى مدام‏

...

گر ز شادى خواجه آگاهت كنم                                             ترسم اى رهرو كه بى‏گاهت كنم‏

مختصر كردم، چو آمد ده پديد                                              خود نبود آن ده ره ديگر گزيد

قرب ماهى ده به ده مى‏تاختند                                           ز انكه راه ده نكو نشناختند

هر كه در ره بى‏قلاووزى رود                                                 هر دو روزه راه صد ساله شود

هر كه تازد سوى كعبه بى‏دليل                                            همچو اين سر گشتگان گردد ذليل‏

هر كه گيرد پيشهء بى‏اوستا                                               ريش‏خندى شد به شهر و روستا

 

رسيدن خواجه و قومش به ده و ناديده و ناشناخته آوردن روستايى ايشان را

 

بعد ماهى چون رسيدند آن طرف                                         بى‏نوا ايشان ستوران بى‏علف‏

روستايى بين كه از بد نيتى                                               مى‏كند بعد اللتيا و التي‏

روى پنهان مى‏كند ز ايشان به روز                                        تا سوى باغش بنگشايند پوز

آن چنان رو كه همه زرق و شر است                                     از مسلمانان نهان اوليتر است‏

چون بپرسيدند و خانه‏ش يافتند                                           همچو خويشان سوى در بشتافتند

در فرو بستند اهل خانه‏اش                                                 خواجه شد زين كژ روى ديوانه‏وش‏

ليك هنگام درشتى هم نبود                                               چون در افتادى به چه تيزى چه سود

بر درش ماندند ايشان پنج روز                                             شب به سرما روز خود خورشيد سوز

نى ز غفلت بود ماندن نى خرى                                          بلكه بود از اضطرار و بى‏خورى‏

با لئيمان بسته نيكان ز اضطرار                                            شير مردارى خورد از جوع زار

او همى‏ديدش همى‏كردش سلام                                        كه فلانم من مرا اين است نام‏

گفت باشد من چه دانم تو كى‏اى                                        يا پليدى يا قرين پاكى‏اى‏

گفت اين دم با قيامت شد شبيه                                         تا برادر شد يفر من اخيه‏

شرح مى‏كردش كه من آنم كه تو                                         لوتها خوردى ز خوان من دو تو

آن فلان روزت خريدم آن متاع                                               كل سر جاوز الاثنين شاع‏

سر مهر ما شنيدستند خلق                                               شرم دارد رو چو نعمت خورد حلق‏

او همى‏گفتش چه گويى ترهات                                          نى ترا دانم نه نام تو نه جات‏

پنجمين شب ابر و بارانى گرفت                                           كاسمان از بارشش دارد شگفت‏

چون رسيد آن كارد اندر استخوان                                         حلقه زد خواجه كه مهتر را بخوان‏

چون به صد الحاح آمد سوى در                                            گفت آخر چيست اى جان پدر

گفت من آن حق‏ها بگذاشتم                                              ترك كردم آن چه مى‏پنداشتم‏

پنج ساله رنج ديدم پنج روز                                                 جان مسكينم در اين گرما و سوز

يك جفا از خويش و از يار و تبار                                            در گرانى هست چون سيصد هزار

ز انكه دل ننهاد بر جور و جفاش                                           جانش خوگر بود با لطف و وفاش‏

هر چه بر مردم بلا و شدت است                                          اين يقين دان كز خلاف عادت است‏

گفت اى خورشيد مهرت در زوال                                           گر تو خونم ريختى كردم حلال‏

امشب باران به ما ده گوشه‏اى                                            تا بيابى در قيامت توشه‏اى‏

گفت يك گوشه است آن باغبان                                           هست اينجا گرگ را او پاسبان‏

در كفش تير و كمان از بهر گرگ                                            تا زند گر آيد آن گرگ سترگ‏

گر تو آن خدمت كنى جا آن تست                                        ور نه جاى ديگرى فرماى جست‏

گفت صد خدمت كنم تو جاى ده                                          آن كمان و تير در كفم بنه‏

من نخسبم حارسى رز كنم                                               گر بر آرد گرگ سر تيرش زنم‏

بهر حق مگذارم امشب اى دو دل                                         آب باران بر سر و در زير گل‏

گوشه‏اى خالى شد و او با عيال                                           رفت آن جا جاى تنگ و بى‏مجال‏

چون ملخ بر همدگر گشته سوار                                          از نهيب سيل اندر كنج غار

شب همه شب جمله گويان اى خدا                                     اين سزاى ما سزاى ما سزا

اين سزاى آن كه شد يار خسان                                          يا كسى كرد از براى ناكسان‏

اين سزاى آن كه اندر طمع خام                                           ترك گويد خدمت خاك كرام‏

خاك پاكان ليسى و ديوارشان                                             بهتر از عام و رز و گلزارشان‏

بنده‏ى يك مرد روشن دل شوى                                            به كه بر فرق سر شاهان روى‏

از ملوك خاك جز بانگ دهل                                                 تو نخواهى يافت اى پيك سبل

شهريان خود رهزنان نسبت به روح                                      روستايى كيست گيج و بى‏فتوح‏

اين سزاى آن كه بى‏تدبير عقل                                            بانگ غولى آمدش بگزيد نقل‏

چون پشيمانى ز دل شد تا شغاف                                       ز آن سپس سودى ندارد اعتراف‏

آن كمان و تير اندر دست او                                                 گرگ را جويان به شب او سو به سو

گرگ بروى خود مسلط چون شرر                                         گرگ جويان و ز گرگ او بى‏خبر

هر پشه هر كيك چون گرگى شده                                        اندر آن ويرانه‏شان زخمى زده‏

فرصت آن پشه راندن هم نبود                                             از نهيب حملهء گرگ عنود

تا نبايد گرگ آسيبى زند                                                     روستايى ريش خواجه بر كند

اين چنين دندان كنان تا نيم شب                                         جانشان از ناف مى‏آمد به لب‏

ناگهان تمثال گرگ هشته‏اى                                               سر بر آورد از فراز پشته‏اى‏

تير را بگشاد آن خواجه ز شست                                         زد بر آن حيوان كه تا افتاد پست‏

اندر افتادن ز حيوان باد جست                                             روستايى هاى كرد و كوفت دست!‏

ناجوانمردا كه خر كرهء من است!                                          گفت نى اين گرگ چون آهرمن است‏

اندر او اشكال گرگى ظاهر است                                          شكل او از گرگى او مخبر است‏

گفت نى بادى كه جست از فرج وى                                      مى‏شناسم همچنانك آبى ز مى‏

كشته‏اى خر كره‏ام را در رياض                                             كه مبادت بسط هرگز ز انقباض‏

گفت نيكوتر تفحص كن شب است                                       شخصها در شب ز ناظر محجب است‏

شب غلط بنمايد و مبدل بسى                                            ديد صايب شب ندارد هر كسى‏

هم شب و هم ابر و هم باران ژرف                                       اين سه تاريكى غلط آرد شگرف‏

گفت آن بر من چو روز روشن است                                       مى‏شناسم، باد خر كرهء من است!‏

در ميان بيست باد آن باد را                                                مى‏شناسم چون مسافر زاد را!

خواجه بر جست و بيامد ناشكفت                                        روستايى را گريبانش گرفت‏

كابله طرار شيد آورده‏اى؟!                                                   بنگ و افيون هر دو با هم خورده‏اى؟!‏

در سه تاريكى شناسى باد خر                                           چون ندانى مر مرا اى خيره‏سر؟!

آن كه داند نيم شب گوساله را                                            چون نداند همره ده ساله را؟!

خويشتن را واله و عارف كنى                                              خاك در چشم مروت مى‏زنى‏

كه مرا از خويش هم آگاه نيست                                          در دلم گنجاى جز الله نيست‏

آن چه دى خوردم از آنم ياد نيست                                       اين دل از غير تحير شاد نيست‏

عاقل و مجنون حقم ياد آر                                                   در چنين بى‏خويشيم معذور دار

آن كه مردارى خورد يعنى نبيذ                                             شرع او را سوى معذوران كشيد

مست و بنگى را طلاق و بيع نيست                                     همچو طفل است او معاف و معتفى است‏

مستيى كايد ز بوى شاه فرد                                               صد خم مى در سر و مغز آن نكرد

لاف درويشى زنى و بى‏خودى                                             هاى و هوى مستيان ايزدى؟!‏

كه زمين را من ندانم ز آسمان                                             امتحانت كرد غيرت، امتحان‏

باد خر كره چنين رسوات كرد                                               هستى نفى تو را اثبات كرد

مست حق بيدار گردد از دبور                                               مست حق نايد به خود تا نفخ صور

بادهء حق راست باشد نى دروغ                                          دوغ خوردى، دوغ خوردى، دوغ، دوغ‏

ساختى خود را جنيد و بايزيد                                              رو كه نشناسم تبر را از كليد

بد رگى و منبلى و حرص و آز                                               چون كنى پنهان به شيد اى مكر ساز؟!

خويش را منصور حلاجى كنى                                             آتشى در پنبهء ياران زنى‏

كه بنشناسم عمر از بو لهب                                               باد كرهء خود شناسم نيم شب‏

اى خرى كاين از تو خر باور كند                                            خويش را بهر تو كور و كر كند

خويش را از رهروان كمتر شمر                                             تو حريف رهزناني، گه مخور!

باز پر از شيد سوى عقل تاز                                                كى پرد بر آسمان پر مجاز

آن چنان مستى مباش اى بى‏خرد                                       كه به عقل آيد پشيمانى خورد

بلك از آن مستان كه چون مى مى‏خورند                               عقلهاى پخته حسرت مى‏برند

اى گرفته همچو گربه موش پير                                            گر از آن مى شير گيرى، شير گير

اى بخورده از خيالى جام هيچ                                             همچو مستان حقايق بر مپيچ‏

مى‏فتى اين سو و آن سو مست‏وار                                      اى تو اين سو نيستت ز آن سو گذار

گر بدان سو راه يابى بعد از آن                                             گه بدين سو گه بدان سو سر فشان‏

جمله اين سويى از آن سو گپ مزن                                     چون ندارى مرگ هرزه جان مكن‏

پس به يك سوزن تهى گردى ز باد                                        اين چنين فربه تن عاقل مباد

كوزه‏ها سازى ز برف اندر شتا                                             كى كند چون آب بيند آن وفا

 

افتادن شغال در خم رنگ و رنگين شدن و دعوى طاوسى كردن ميان شغالان‏

 

آن شغالى رفت اندر خم رنگ                                              اندر آن خم كرد يك ساعت درنگ‏

پس بر آمد پوستش رنگين شده                                          كه منم طاوس عليين شده‏

پشم رنگين رونق خوش يافته                                             آفتاب آن رنگها بر تافته‏

ديد خود را سبز و سرخ و فور و زرد                                        خويشتن را بر شغالان عرضه كرد

جمله گفتند اى شغالك حال چيست؟                                   كه ترا در سر نشاط ملتوي‌ست‏

از نشاط از ما كرانه كرده‏اى                                                 اين تكبر از كجا آورده‏اى؟‏

يك شغالى پيش او شد كاى فلان                                        شيد كردى يا شدى از خوش‌دلان‏؟

شيد كردى تا بمنبر برجهى                                                 تا ز لاف اين خلق را حسرت دهى‏

بس بكوشيدى نديدى گرميى                                             پس ز شيد آورده‏اى بى‏شرميى‏

 

چرب كردن مرد لافى لب و سبلت خود را هر بامداد به پوست دنبه و بيرون آمدن ميان حريفان كه من چنين خورده‏ام و چنان‏

 

پوست دنبه يافت شخصى مستهان                                     هر صباحى چرب كردى سبلتان‏

در ميان منعمان رفتى كه من                                              لوت چربى خورده‏ام در انجمن‏

دست بر سبلت نهادى در نويد                                            رمز يعنى سوى سبلت بنگريد

 

 


نظرات دوستان:

» برای نوشتن نظرتان درباره داستان یا هر موضوع مرتبط با این جلسه، به قسمت "پیامها و نظرات" در همین صفحه(پایین‌) مراجعه کنید.

 

---------

Share

»
در صورتیکه دربارهٔ مطالب این جلسه نظری دارید، می‌توانید در قسمت "پیام‌ها و نظرات" (در پائین) نظرتان را بنویسید.
 

 
» اگر سئوالی دارید، لطفاً قبل از ارسال سئوالتان، به بخش "پیوندها" در ستون سمت راست صفحه مراجعه نمائید.
   

» اگر برای تهیه DVD جلسات سئوال دارید، لطفاً فقط از طریق صفحه سفارش DVD اقدام کنید. توضیح کامل داده شده است.

                                                            ------------------

پیام‌ها و نظرات:

 شما می‌توانید بوسیلهٔ فرم زیر پیام و نظر خود درباره این برنامه را بنویسید. سپس دکمهٔ Submit را کلیک کنید:

نام:
آدرس ایمیل(لطفاً بدقت وارد نمایید):
متن پیام:


 

برای دانلود فایلهای صوتی و متن جلسات گذشته، به صفحه‌ی آرشیو مراجعه نمایید.

 
 

اطلاعات مرتبط:

» فایل‌ متنی خلاصه‌برداری جلسات اول تا سیزدهم، توسط خانم سوگند:  

» معرفی لینک "مقدمهٔ جلسات شرح مثنوی" تهیه شده توسط آقا و خانم اسلامی:

دوستان تازه‌وارد حتماً لینک فوق را مطالعه نمایند.

 

---------

 جلسات پیش:

 
»
دانلود تمامی فایل‌های صوتی جلسات گذشته از طریق مراجعه به صفحهٔ آرشیو: به این صفحه مراجعه نماييد:

 

 

» برای سفارش  DVD مجموعه فایل های صوتی(mp3) و متن(pdf) جلسات گذشته، اینجا کلیک کنید.

روی تصویر DVD کلیک کنید:

 

---------
 

 

.: پیـوندها :.
 
 

---------

 

.: تماس با ما :.
 
برای ارتباط با گردانندهٔ جلسات، پیام خود را به آدرس زیر ایمیل نمایید:
 
 
همچنین می‌توانید در گروه این جلسات در سایت فیس‌بوک عضو شوید: