+ پس از خواندن داستان، در صورت تمایل، نظر و تفسیر خود را از طریق بخش "پیام‌ها و نظرات" در پایین صفحه، ارسال نمائید.
 

1. تکمله‌ای بر بحث قیاس

از مثنوی معنوی:

اول آنکس کاین قیاسک‌ها نمود                       پیش انوار خدا، ابلیس بود

گفت نار از خاک بی‌شک بهتر است                 من ز نار و او ز خاک اکدر است

مجتهد هرگه که باشد نص‌شناس                   اندر آن صورت نیاندیشد قیاس

آن حقیقت کآن بود عین و عیان                      هیچ تاویلی نگنجد در میان

جان‌شناسان از عددها فارغند                        غرقهء دریای بی‌چونند و چند

جان شو و از راه جان جان را شناس                یار بینش شو، نه فرزند قیاس

تا ببینی عالم جان جدید                               عالم بس آشکار ناپدید

عقل کل را گفت مازاغ البصر                           عقل جزوی می‌کند هر سو نظر
عقل مازاغ است نور خاصگان                         عقل زاغ استاد گور مردگان
جان که او دنباله‌ی زاغان پرد                           زاغ او را سوی گورستان برد
هین مرو اندر پی نفس چو زاغ                        کو به گورستان برد نه سوی باغ
گر روی رو در پی عنقای دل                            سوی قاف و مسجد اقصای دل

                                                  ---------------

 2. ادامهء شرح غزل 2938

غزل شماره 2938 ديوان کبير

آن مه چو در دل آيد او را عجب شناسي؟          در دل چگونه آيد؟ از راه بي‌قياسي
گر گويي مي‌شناسم، لاف بزرگ و دعوي          ور گويي "من چه دانم"، کفر است و ناسپاسي
بر "دانم" و "ندانم" گردان شده‌ست خلقي        گردان و چشم بسته چون استر خراسي
مي‌گرد چون خراسي خواهي و گر نخواهي      گردن مپيچ زيرا دربند احتباسي
يوسف خريد کوري با هيجده قلب آري              از کوري خرنده وز حاسدي نخاسي
تو هم ز يوسفاني در چاه تن فتاده                  اينک رسن برون آ تا در زمين نتاسي
اي نفس مطمئنه اندر صفات حق رو                اينک قباي اطلس تا کي در اين پلاسي
گر من غزل نخوانم بشکافد او دهانم                گويد طرب بيفزا آخر حريف کاسي
از بانگ طاس ماه بگرفته مي‌گشايد                ماهت منم گرفته بانگي زن ار تو طاسي
آدم ز سنبلي خورد کان عاقبت بريزد               تو سنبل وصالي ايمن ز زخم داسي
 

لغات:

خراس: آسيابي که بشکل سنگ گرد است و خر يا لاغ را بآن مي‌بندند و دور آن مي‌چرخد. (مثال: چون خران چشم‌بسته در خراس)

احتباس: در حبس بودن، مقيد بودن (اينجا: در بند زمان ذهني بودن)

نخاس: برده‌فروش، دلال برده

از حاسدي: از سر حسادت، بخاطر حسادت

قلب: سکهء تقلبي

رسن: طناب

تاسيدن: مضطرب شدن، بي‌تاب شدن، پوسيدن

پلاس: لباس پشمي زمخت و نامناسب براي بدن (در مقابل قباي اطلس که پارچهء ابريشمي نرم و مرغوب است)

کاس: جام شراب

طاس(=تاس): کاسهء مسي،  باديه  (کنايه از آسمان)

                                                  ---------------

3. شرح غزل  1424 دیوان شمس:

بگفتم عذر با دلبر که بی‌گه بود و ترسیدم               جوابم داد کای زیرک، بگاهت نیز هم دیدم
بگفتم ای پسندیده، چو دیدی گیر نادیده                 بگفت او: ناپسندت را به لطف خود پسندیدم
بگفتم گر چه شد تقصیر، دل هرگز نگردیده‌ست         بگفت آن را هم از من دان که من از دل نگردیدم
بگفتم هجر خونم خورد بشنو آه مهجوران                بگفت آن دام لطف ماست کاندر پات پیچیدم
چو یوسف کابن یامین را به مکر از دشمنان بستد     تو را هم متهم کردند و من پیمانه دزدیدم
بگفتم: روز بی‌گاه است و بس ره دور گفتا رو            به من بنگر به ره منگر که من ره را نوردیدم
به گاه و بی‌گه عالم چه باشد پیش این قدرت           که من اسرار پنهان را بر این اسباب نبریدم
اگر عقل خلایق را همه بر همدگر بندی                    نیابد سر لطف ما مگر آن جان که بگزیدم

لغات:

تقصیر: قصور، اشتباه (تقصیر شدن: سرزدن اشتباه)

گردیدن: روی‌گردان شدن

هجر: دوری

مهجور: دورافتاده، جدامانده

بیگه: نابهنگام، دیروقت

روز بی‌گاه است: دیر وقت است، زمان نامناسب است

اسباب: سبب‌ها، وسیله‌ها

نظرات دوستان:

» برای نوشتن نظرتان درباره داستان یا هر موضوع مرتبط با این جلسه، به قسمت "پیامها و نظرات" در همین صفحه(پایین‌) مراجعه کنید.